late gevolgen van VKB letsel op jonge leeftijd
De late gevolgen van instabiliteit
Met de intensieve sportbeoefening, vaak al beginnend op jonge leeftijd, neemt de kans op letsel van de voorste kruisband toe. Dit wordt ook gemerkt in de Verenigde Staten waar op vele highschools voetbal (Soccer) een populaire sport voor meisjes is gebleken. Ook in Nederland wordt een toename van kruisbandpathologie op jonge leeftijd gezien. In Nederland wordt in het damesvoetbal letsel van de voorste kruisband veelvuldig gediagnostiseerd. De verhouding man:vrouw is 1:3 ! Dat geldt in het algemeen bij de pivoterende sporten waar ook snelle richting veranderingen plaatsvinden. De verhoogde incidentie bij vrouwen kent een aantal oorzaken:
- de stand van het been (vrouwen hebben vaker een meer uitgesproken X-stand van het been) en een breder bekken
- de ruimte waar de kruisbanden zich bevinden is smaller (gemiddeld 20-24 mm bij mannen met omgekeerde U-vorm, gemiddeld 16-18 mm bij vrouwen met A-vorm) en de kruisband zelf is dunner bij vrouwen
- de slope van de tibia is groter (het onderbeen beweegt dan makkelijker naar voren tov bovenbeen)
- de absolute hamstringkracht is gemiddeld kleiner bij vrouwen (hamstrings gaan de verschuiving naar voren tegen)
- de kans op bilateraal letsel is bij vrouwen om bovengenoemde redenen groter dan bij mannen
- de menstruele cyclus lijkt geen oorzakelijke factor te zijn
- ook de ondergrond (natuurgras of kunstgras) en schoenzool profiel blijkt geen belangrijke factor te zijn
- het voorkomen van een kneeing-in bij de landing na een sprong verkleint de kans op VKB letsel en dit is goed te trainen!
Het scheuren van de voorste kruisband vergroot de kans op artrose van de knie onafhankelijk van de gekozen behandeling! Een adequate voorste kruisband procedure bij een verder gave knie heeft een redelijk gunstige prognose, maar in feite is de knie "gerepareerd" en is de kans op het ontstaan van degeneratieve veranderingen vergroot al is niet te zeggen dat dit alleen ten gevolge van het letsel van de voorste kruisband is. Als de menisci gedeeltelijk zijn verwijderd, neemt de kans op verslechtering van de conditie van de knie in de tijd toe. Dat geldt zeker voor kraakbeenletsel. Met de huidige aantallen kruisbandletsels op jongere leeftijd zal ook de incidentie van prothesiologie op jonge leeftijd in de toekomst gaan toenemen. In de VS worden op dit moment hoge reruptuur percentages gerapporteerd (tot 30 % !!!) bij jonge vrouwelijke patiënten.
Op de foto's zijn evidente artrosen te zien van patiënten die op jonge leeftijd (jonger dan 20 jaar) de voorste kruisband scheurden en met de in die tijd gangbare techniek zijn geopereerd. Nu op nog jonge leeftijd (vaak jonger dan 45 jaar!) is sprake van een ernstige artrose waarvoor alleen implantatie van een knieprothese zal leiden tot een verbetering van functie en vermindering van pijnklachten. Bij de foto's rechts is het links/rechts verschil duidelijk zichtbaar.