revalidatie na een knieprothese
De revalidatie van een knieprothese kan worden ingedeeld in een korte termijn fase (tot 12 weken) en een lange termijn fase (3 tot 12 maanden). De oefentherapie moet worden afgestemd op de belastbaarheid van de prothese en de genezing en het herstel van de weken delen (huid, slijmvlies, kapsel, spieren). Het hechtmateriaal wordt na ongeveer 2 tot 3 weken verwijderd. Tot 6 weken wordt gedoseerde functionele (isometrische) krachttraining gegeven. In de eerste 6 weken na operatie verdient de volledige strekking van de knie alle aandacht! Het gewrichtkapsel is, zoals boven reeds vermeld, na 6 tot 8 weken pas daadwerkelijk "treksterk". Alle aandacht is in de eerste periode van 6 weken gericht op de volledige strekking van de knie, buiging tot liefst voorbij 90 graden, het verbeteren van de souplesse van het gewricht, het verkrijgen van een symmetrisch looppatroon met een goede balans en volledige ADL zelfstandigheid met betrekking tot zelfverzorging, toiletbezoek, transfers etc. Dit alles wordt gerealiseerd met goede pijnstilling. Het is beter om regelmatige korte afstanden te lopen dan meteen de grote afstanden die doorgaans meer zwelling (en bij voorbeeld wondlekkage!) en pijn kunnen veroorzaken. Fietsen zonder weerstand op een hometrainer is een goede manier om de knie te oefenen. Om goed te kunnen fietsen is een buiging van ongeveer 105 graden nodig. Om zonder gebruik van de handen uit een stoel op te staan is 95 graden buiging in de knie nodig. Bovenmatige krachttraining moet in de eerste 6 tot 8 weken na operatie worden vermeden omdat dit vaak leidt tot een zwelling van de herstellende knie met pijnklachten! Bovendien is er een kans op complicaties gerelateerd aan de krachttraining zoals een avulsiefractuur van de aanhechting van de rectuspees aan de bovenzijde van de knieschijf (zie foto rechts).
Vanaf 6 tot 8 weken is de verdere buiging van de knie (meestal uiteindelijk maximaal 125 tot 130 graden) mogelijk en wordt de aandacht gericht op uitbreiding van loopafstand en het vergroten van de (functionele) kracht en coördinatieve eigenschappen van het geopereerde been. Werkhervatting en autorijden zijn dan meestal weer mogelijk. Tot 12 maanden na de operatieve behandeling wordt verbetering van functie en belastbaarheid gezien. Low impact sporten zijn weer mogelijk vanaf 6 tot 9 maanden al geldt dit niet voor iedereen (en heeft niet iedere patiënt er behoefte aan!). Het hurken en knielen blijft meestal wat beperkt. Regelmatig worden op de polikliniek patiënten terug gezien die te veel activiteiten hebben verricht en om die reden nog pijnklachten hebben en veel zwelling. Er zijn zelfs patiënten die hebben geskied 10 weken na implantatie van een knieprothese! Dat is zeer onverstandig en kan de overleving van de knieprothese zeer nadelig beïnvloeden. Dergelijke activiteiten zijn te extreem in deze fase van de revalidatie. Het is de nachtmerrie voor de operateur! In de wereldliteratuur wordt gesteld dat pas 2 jaar na protheseplaatsing sprake is van een volledige eindsituatie!
Het is erg belangrijk om ook realistische doelen te stellen, het lichaamsgewicht onder controle te brengen (én houden) en de prothese verstandig te belasten opdat de overleving van de prothese langdurig en optimaal is. Bij de revalidatie van een knieprothese zijn voor een goed herstel "discipline, ambitie en strijdlust" belangrijk (quote van ex-topsporter Erica Terpstra). Ik zou daar revalidatie plezier en een optimistische attitude aan willen toevoegen! De revalidatie moet niet als een loden kogel in de nek voelen! Coaching door een goede fysiotherapeut is daarom ook erg belangrijk!